Mustapha'S Marokko

€ 14,50

In 1998 reisde ik naar Marokko in tegenovergestelde richting dan Mustapha eerder. Hij deed er een jaar over om in Nederland aan te komen, al lopend en liftend, onderweg werkend en logerend bij familie en kennissen. Ik reisde ook over land, maar dan per trein en deed het in een paar dagen. Voor mij was het een keus, voor hem noodzaak. De jaren ervoor had ik met hem meegeleefd en ervaren hoe zwaar het voor hem was om illegaal in Nederland te leven. Ik vroeg me af hoe zwaar het leven in Marokko wel niet moest zijn om te vluchten en in Nederland ondergedoken en altijd op je hoede te leven. De jaren met Mustapha en de reis naar Marokko beschreef ik in 1999 in dit werkje. Ik was nog maar net terug en had niet de afstand van het thema die ik nu heb. Gelukkig had ik de tegenwoordigheid van geest om het boek ‘Mustapha’s Marokko’ te noemen. Ik beschreef immers mijn eigen ervaring en de verhalen die Mustapha mij vertelde. Het werd een persoonlijk relaas van onze vriendschap. Het is de vraag of andere Marokkaanse immigranten zich in dit boek herkennen. Er zullen vast beweringen in staan die niet stroken met de werkelijkheid. Beweringen die voortkomen uit mijn onwetendheid en Mustapha zijn soms wat pessimistische houding. Nu zo’n 17 jaar later besef ik dat ik niet anders tegen het boek aankijk als toen. Het besef is gegroeid dat naast de armoede ook de uitzichtloosheid en de verveling mensen zoals Mustapha dreven om illegaal de grens over te steken. Ook besef ik dat Mustapha tot een vreemde groep immigranten behoorde. De meeste Marokkanen kwamen in de jaren 70 jaar Nederland, aangesteld door fabrieken. De eerste generatie gastarbeiders. Die lieten later hun kinderen overkomen, kregen in Nederland kinderen, de tweede generatie. Mustapha en de andere Marokkaanse mannen om hem heen kwamen individueel en op eigen initiatief naar Nederland. Ze hoorden eigenlijk nergens bij. De vraag is of de Marokkanen die al langer in Nederland woonden wel zo blij met de nieuwkomers waren. De mannen kampten veel met culturele en psychische problemen. Het lijkt mij een vergeten groep.